بانگ می‌آمد که ای طالب بیا               جود محتاج گدایان چون گدا

جود می‌جوید گدایان و ضعاف         همچو خوبان کآینه جویند صاف

روی خوبان ز آینه زیبا شود                روی احسان از گدا پیدا شود

پس ازین فرمود حق در والضحی         بانگ کم زن ای محمد بر گدا

چون گدا آیینه جودست هان                      دم بود بر روی آیینه زیان

آن یکی جودش گدا آرد پدید              و آن دگر بخشد گدایان را مزید

پس گدایان آیت جود حقند                       وانک با حقند جود مطلقند

وانک جز این دوست او خود مرده‌ایست                   او برین در نیست نقش پرده‌ایست

(مثنوی معنوی، دفتر اول)

نکات:

1. در تبیین فلسفه آفرینش آمده است که خداوند گنجی مخفی بود که می خواست زیبایی خود را نظاره کند. پس آینه ای از مخلوقات ساخت تا خود را در آن ها ببیند.

2. «جواد» از ریشه «جود» در لغت به معنای سخی و بسیار بخشنده است. «جواد» در اصطلاح کلام اسلامی به کسی گفته می شود که آنچه سزاوار حال دیگری است را در اختیار او قرار داده و از وی انتظار جبران نیز نداشته باشد. به عبارت دیگر،«جواد» کسی است که چیز مناسب را بدون چشمداشت در جای مناسب خود، جود و بخشش کند. خداوند، جواد است؛ یعنی هر آنچه سزاوار به حال کائنات بوده و کائنات قابلیت آن را داشتند به آنها ارزانی داشته بدون اینکه سوداگر باشد و داد و ستد داشته باشد.

3. چنانکه گدا عاشق جود است و جواد، جود و جواد هم عاشق گداست. اگر گدا را صبر بیشتر بود، جواد بر در او آید و اگر جواد را صبر بیشتر بود، گدا بر در او آید. اما صبر گدا، کمال گداست و صبر جواد نقصان اوست. جواد باید به یافتن نیازمندان بشتابد و اگر چنین نکند در جود او نقصی هست و رابطه بخشنده و نیازمند یک رابطه ی متقابل است.

4. مولانا معتقد است برای اینکه جود و بخشش در خارج و در عرصه ی وجود،عینیت و ظهور پیدا کند.، به دو رکن نیازمند است:

1) بخشنده(جواد)

2) بخشش پذیر(گدا)

پس همانگونه که بخشش پذیر نیاز به نیاز به بخشنده دارد، بخشنده نیز نیاز به بخشش پذیر دارد. همان گونه که زیبا رویان طالب آینه هستند تا زیبایی خود را در آینه مشاهده نمایند، جود و بخشش نیز به دنبال گدایانند تا چهره ی زیبای بخشندگی خود را ببینند، چون گدا جلوه گاه بخشندگی است و از این نظر مانند آینه است. اینکه پروردگار در سوره«ضحی» به پیامبرش می فرماید: بر سر سائل و فقیر بانگ مزن؛ سرش این است که بینوایان آینه اند و آینه باید صاف و شفاف باشد. با دم زدن و فریاد در آن، آینه کدر و تیره می شود و زیبایی را نمایان نمی کند.(دم: عصبانیت... وقتی عصبانی می شویم گویا بر آینه «هااا» کرده ایم و بخار می گیرد و کدر می شود.)

 نکته: بخشش پذیران(گدایان) سه گروهند:

1) عده ای جلوه جود حق و آینه ی کرم الهیه اند؛

2) گروهی به جود مطلق رسیده و واصل به عالم غیب اند و دیگر جلوه و آینه نیستند؛

3) برخی هم هستند که حرص و طمع دنیا آنها را به گدایی کشانده است. اینها مرده ای هستند که به درگاه حق جایی ندارند و نقش پرده ای می باشند که در برابر خود و دیگران، حجاب مشاهده حق اند.

نتیجه: اگر کسی در گدایی خود چه در امور معنوی و چه در امور مادی، صادق و تشنه باشد، حتما نیازش به بهترین نحو برطرف می شود. اینکه می بینیم دعای بسیاری از فقرا اجابت نمی شود؛ باید علت را در طمع و یا در تنبلی و سستی فرد در عرض حاجت جستجو کرد.